کتاب سلفژ مقدماتی یک صدایی جلد اول

کتاب سلفژ مقدماتی یک صدایی، تالیف ب. کالمیکوف و گ. فریدکین ، از کتاب‌هایی است که بارها در کشور اتحاد جماهیر شوروی سابق تجدید چاپ شده و چندین نسل متوالی از هنرجویان در مدارس معمولی موسیقی آن کشور، در کنار دیگر کتاب‌های سلفژ از آن استفاده کرده‌اند. در اینجا به چند نکته‌ی اصلی در سیستم آموزشی سلفژ در مدارس این کشور اشاره می‌شود.

سرفصل این کتاب در برنامه ریزی سیستماتیک مربوط به وزارت فرهنگ شوروی طراحی شد و به تایید همان وزارت رسید. در مدارس معمولی موسیقی اتحاد جماهیر شوروی دوره‌ی آموزشی موسیقی پنج یا هفت سال بود؛ و در مدارس تخصصی موسیقی آموزش موسیقی از جمله درس سلفژ یازده سال بود. هنرجو می‌باید در وهله‌ی نخست نواختن ساز را یاد بگیرد و با مشهورترین شاهکار‌های موسیقی کلاسیک آشنا شود و بیاموزد که چگونه زیبایی‌های هنر موسیقی کلاسیک را درک کرده و آن را دوست داشته باشد. یکی از درس‌هایی که تربیت موسیقایی و پرورش زیبایی‌شناسی را موجب می‌شود، به دید هنرجو از موسیقی وسعت می‌بخشد، و سلیقه‌ی موسیقایی او را شکل می‌دهد، سلفژ است. طی جلسات سلفژ، مربی عشق به موسیقی کشورهای گوناگون، موسیقی کلاسیک ، موسیقی معاصر و موسیقی کشورش را در ذهن هنرجویان خود القاء می‌کند و استعداد‌های موسیقایی آ‌ن‌ها را در جهت شنوایی، حافظه‌ی موسیقایی و حس ریتم رشد می‌دهد، و آن‌ها را با اصول تئوری هنر موسیقی آشنا می‌کند و به بروز و رشد استعداد و خلاقیت شاگردان یاری می‌رساند. مهارت‌هایی که دانش آموزان در کلاس سلفژ به دست می‌آورند، .

به آموزش نواختن ساز و خواندن گروهی کمک می‌کند. برنامه‌ی آموزش سلفژ دارای چندین بخش است:

۱. مهارت‌های مربوط به درست و دقیق و تمیز خواندن ملودی و فواصل موسیقایی، یا همان آنتناسیون(intonation).

۲. مهارت سلفژ آوازی یا خواندن نت‌ها به صورت نغمات، که در اصطلاح دشیفراژ گفته می‌شود.

۳. تربیت حس ریتم.

۴. درک و دریافت موسیقی یا تجزیه و تحلیل از طریق شنود.

۵. دیکته‌ی موسیقی.

۶. تربیت مهارت‌های ذهنی مربوط به خلاقیت.

۷. اطلاعات نظری موسیقی.

رشد موزون و هماهنگ شنود، حافظه و تفکر موسیقایی هنرجو در کلاس سلفژ فقط در صورتی تحقق می‌یابد که تمامی بخش‌های آموزشی ذکر شده در بالا، با هم در ارتباط نزدیک قرار گرفته باشند. اهداف اصلی در این مرحله، سلفژ آوازی، تجزیه و تحلیل از طریق شنود و دیکته‌ی موسیقی هستند.